Sửa Luật Hàng hải: Bước ngoặt để Việt Nam bước vào “kỷ nguyên du thuyền”
TS. Phạm Hà – Founding President & CEO, LuxGroup®
Khi những quốc gia mạnh về biển đều có “Yacht Economy” – Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc
Trong bản đồ kinh tế biển toàn cầu, du thuyền không còn là cuộc chơi xa xỉ dành riêng cho giới siêu giàu. Ngày nay, đó là một ngành kinh tế hợp nhất giữa hàng hải, du lịch, công nghiệp sáng tạo và thương hiệu quốc gia. Thái Lan, Singapore, Hy Lạp hay Croatia đã chứng minh điều này với những con số tăng trưởng ấn tượng – từ thu hút khách quốc tế, tạo việc làm, đến thúc đẩy công nghiệp đóng tàu và bất động sản ven biển.
Ở Việt Nam, “cơ hội vàng” ấy vẫn đang nằm im.
Chúng ta sở hữu 3.260 km bờ biển, 4.000 đảo, 112 cửa sông, và dải vịnh – đầm – sông ngòi dày đặc. Nhưng thiếu hành lang pháp lý cho du thuyền đang khiến Việt Nam bỏ lỡ một ngành có tốc độ tăng trưởng hai con số ở châu Á – Thái Bình Dương.
Sửa đổi Luật Hàng hải lần này chính là thời khắc bản lề: hoặc Việt Nam nắm lấy cơ hội để bước vào bản đồ du thuyền thế giới, hoặc tiếp tục đứng ngoài một thị trường trị giá hàng trăm tỉ USD.
Vấn đề lớn nhất: Du thuyền bị “nhốt chung” với tàu hàng
Hiện nay, Việt Nam quản lý du thuyền như tàu vận tải – cùng thủ tục đăng kiểm, đăng ký, tiêu chuẩn an toàn, nhân lực. Điều này khiến chi phí bị đội lên, quy trình phức tạp, doanh nghiệp nản lòng, và nhà đầu tư quốc tế chưa thể mở cửa vào thị trường.
Trong khi đó, bản chất của du thuyền hoàn toàn khác:
• Hoạt động trong vùng nước hạn chế
• Mang tính trải nghiệm – văn hóa – nghỉ dưỡng
• Yêu cầu an toàn, thẩm mỹ và dịch vụ chứ không phải kỹ thuật vận tải hàng hóa
Thay vì thúc đẩy một ngành mới, khung pháp lý cũ đang “vô tình kìm chân” cả thị trường.
6 đề xuất để mở đường cho “Yacht Economy” của Việt Nam
1. Công nhận du thuyền là một loại hình hàng hải dân sự đặc thù
Việt Nam cần bổ sung chương riêng về “Tàu du lịch và du thuyền” trong Luật Hàng hải.
► Nền tảng pháp lý rõ ràng là điều kiện tiên quyết để một ngành kinh tế hình thành.
2. Định vị “Kinh tế du thuyền” là ngành mũi nhọn của kinh tế biển
Từ sản xuất – bảo dưỡng – vận hành – dịch vụ – bất động sản – thương hiệu quốc gia, du thuyền mở ra một chuỗi giá trị khổng lồ.
Việt Nam không chỉ có thể đón khách mà còn đón dòng tiền đầu tư quốc tế.
3. Quy hoạch hệ thống cảng du thuyền quốc gia
Không quốc gia nào phát triển du thuyền nếu tàu phải neo tạm tại bến cá hay cảng hàng hóa.
Việt Nam cần một mạng lưới cảng du lịch kết nối:
Hạ Long – Cát Bà – Huế – Đà Nẵng – Nha Trang – Phú Quốc – Sài Gòn – Củ Chi.
4. Du thuyền xanh – ESG không còn là lựa chọn, mà là chuẩn mực
LuxGroup® là doanh nghiệp Việt đầu tiên đạt chứng nhận Travelife Certified, áp dụng hơn 250 tiêu chí ESG và hướng tới Net Zero 2030.
Việt Nam có thể đi tắt đón đầu bằng ưu đãi:
• Du thuyền hybrid, điện, năng lượng mặt trời
• Hạ tầng cảng xanh
• Các mô hình “floating museum”, “art cruise”, “heritage voyage”
5. Đầu tư vào nguồn nhân lực – mắt xích yếu nhất hiện nay
Hãy coi đây là “cuộc cách mạng nghề” trong lĩnh vực du thuyền Việt Nam:
• Chuẩn hóa đào tạo thuyền trưởng – thuyền viên du lịch
• Công nhận chứng chỉ Quốc tế: STCW, MLC
• Khuyến khích doanh nghiệp như Lux Cruises Group® trở thành trung tâm đào tạo thực hành
6. Vietnam Waterways® – Tầm nhìn 2045 cho thương hiệu quốc gia trên sóng nước
Nếu bầu trời có Vietnam Airlines, thì mặt nước Việt Nam cần có Vietnam Waterways® – thương hiệu quốc gia cho du lịch đường thủy.
Đây không chỉ là một thương hiệu.
Đó là tuyên ngôn của Việt Nam về văn minh biển, phù hợp với chiến lược hướng ra đại dương đến năm 2045.
Emperor Cruises Legend Nha Trang
Thông điệp cuối: Pháp lý là động cơ, doanh nghiệp là cánh buồm, và biển Việt Nam là chân trời
Một quốc gia mạnh về biển không chỉ có tàu hàng, cảng biển hay vận tải. Quốc gia mạnh về biển là quốc gia biết biến văn minh biển thành giá trị kinh tế và giá trị quốc gia.
Sửa Luật Hàng hải chính là chìa khóa để:
• mở ra một thị trường mới,
• tạo hệ sinh thái doanh nghiệp mới,
• thu hút dòng vốn mới,
• và định vị Việt Nam như một “maritime lifestyle destination” của châu Á.
Trong 20 năm qua, LuxGroup® đã cho thấy:
du thuyền không chỉ là sản phẩm du lịch – mà là nền kinh tế của cảm xúc, bản sắc và sáng tạo.
Và thông điệp mà tôi luôn mang theo khi xây dựng Vietnam Waterways®:
“Luxury is Culture – Delivering Happiness.”
Khi pháp luật mở đường, Việt Nam hoàn toàn có thể đặt mục tiêu:
trở thành trung tâm du thuyền hàng đầu châu Á vào năm 2045.